ABC wyborów

Wyborcze ABC, czyli co musisz wiedzieć o październikowym głosowaniu. Sprawdź, kogo, kiedy, jak i gdzie wybieramy.

Kogo wybieramy?
W wyborach do Sejmu RP i Senatu RP w dniu 15 października 2023 roku zostanie wybranych 460 posłów i 100 senatorów.

Kiedy wybieramy?
Głosowanie w Wyborach parlamentarnych odbędzie się w niedzielę 15 października 2023 r. Głosować będzie można od godz. 7.00 do godz. 21.00. Głosowanie w obwodach odrębnych – utworzonych w domach pomocy społecznej, szpitalach, zakładach karnych i aresztach śledczych – może zostać zakończone najwcześniej o godzinie 18.00, jeśli wszyscy wyborcy ujęci w spisie wyborców, w danym obwodzie oddadzą swój głos. 

Jak wybieramy?
W wyborach do Sejmu RP dostaniesz tylko jedną kartę do głosowania. Znak „X” można postawić w kratce przy nazwisku kandydata tylko z jednej listy znajdującej się na karcie do głosowania. W wyborach do Senatu RP również dostaniesz tylko jedną kartę do głosowania. Znak “X” możesz postawić przy nazwisku tylko jednego kandydata na senatora. Wszelkie dopiski na karcie do głosowania, rysunki czy dopisanie nazwisk nie wpływają na ważność karty i ważność głosu o ile nie znajdą się w obrębie kratki przeznaczonej na oddanie głosu. Niepostawienie znaku „x” w kratce przy żadnej liście i żadnym kandydacie spowoduje, że Twój głos będzie nieważny. 

Gdzie wybieramy? – Znajdź swoją komisję
Głosujemy w lokalu wyborczym, czyli w lokalu obwodowej komisji wyborczej. Zazwyczaj będzie to to samo miejsce, w którym głosowaliśmy podczas poprzednich wyborów. Wyborcy z niepełnosprawnościami mogą głosować w lokalu wyborczym dostosowanym do potrzeb wyborców z niepełnosprawnościami na terenie gminy po dopisaniu się do spisu wyborców. Jeżeli planujemy urlop lub wyjazd służbowy w czasie przeprowadzania wyborów możemy dopisać się do spisu wyborów w gminie na terenie, której będziemy przebywać w dniu wyborów, w obwodzie utworzonym za granicą lub na statku morskim. Wykaz wszystkich obwodów utworzonych za granicą zostanie opublikowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych najpóźniej w dniu 25 września 2023 r.

Osoby, które w dniu wyborów będą przebywały poza miejsce stałego zamieszkania mogą do dnia 12 października 2023 r. wystąpić o zmianę miejsca głosowania poprzez dopisanie do spisu wyborców w gminie, na terenie, której będą przebywać w dniu głosowania lub wystąpić o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania. Z takim dokumentem będą mogły oddać swój głos w każdej obwodowej komisji wyborczej utworzonej na terenie Polski lub zagranicą.

Uwaga! Urząd nie będzie wydawał duplikatów tych dokumentów w razie ich zagubienia lub zniszczenia.

Jak zostać kandydatem na członka obwodowej komisji wyborczej?

Do zadań obwodowej komisji wyborczej należy:

• przeprowadzenie głosowania w obwodzie,
• czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem prawa wyborczego w miejscu i czasie głosowania,
• ustalenie wyników głosowania w obwodzie i podanie ich do publicznej wiadomości,
• przesłanie wyników głosowania do właściwej komisji wyborczej.

Dieta za pracę w komisji

Za udział w pracach i szkoleniach obwodowych komisji wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przysługuje dieta. Przewodniczący komisji otrzymają 800 zł, zastępcy przewodniczącego 700 zł, a członkowie komisji 600 złotych. 

Kto może być kandydatem na członka obwodowej komisji wyborczej?

Kandydatem do składu komisji może być osoba posiadająca prawo wybierania, tj. osoba, która:

1. jest obywatelem polskim;
2. najpóźniej w dniu zgłoszenia kończy 18 lat;
3. nie jest pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;
4. nie jest pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;
5. nie jest ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu. 

Uwaga! Kandydatem do składu komisji może być osoba, która stale zamieszkuje na obszarze województwa, w którym jest zgłaszana do komisji i jest ujęta w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania w jednej z gmin na obszarze tego województwa.

Kandydatem do składu komisji nie może być:

1. kandydat w wyborach;
2. komisarz wyborczy;
3. pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego;
4. pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego;
5. urzędnik wyborczy;
6. mąż zaufania;
7. obserwator społeczny;
8. osoba będąca w stosunku do kandydata w wyborach:
a) małżonkiem,
b) wstępnym,
c)  zstępnym,
d) rodzeństwem,
e) małżonkiem zstępnego, wstępnego lub przysposobionego,
f)  osobą pozostającą w stosunku przysposobienia
– jeżeli kandydat kandyduje w okręgu wyborczym, dla którego właściwa jest dana komisja;
9. pełnomocnik, o którym mowa w art. 55 Kodeksu wyborczego, w komisji właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania w jej imieniu.

Co zrobić, aby zostać kandydatem na członka obwodowej komisji wyborczej?

Jeśli chcesz zostać członkiem obwodowej komisji wyborczej, skontaktuj się z komitetem wyborczym. Możesz też samodzielnie zgłosić swoją kandydaturę urzędnikowi wyborczemu za pośrednictwem urzędu gminy lub komisarzowi wyborczemu, wtedy w przypadku konieczności uzupełnienia składu komisji przez komisarza wyborczego Twoja kandydatura może zostać wykorzystana.  Zgłoszenia kandydatów na członków komisji dokonywane przez pełnomocników komitetów wyborczych przyjmują urzędnicy wyborczy właściwi dla gminy, w której siedzibę ma dana komisja, za pośrednictwem urzędu gminy (w Warszawie zgłoszenia przyjmowane są za pośrednictwem urzędów dzielnic m.st. Warszawy, właściwych dla siedziby danej komisji).

Nie przegap terminu

Zgodnie z Kalendarzem wyborczym termin na zgłaszanie przez pełnomocników komitetów wyborczych kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych upływa 15 września 2023 r. Obwodowe komisje wyborcze powołane zostaną do dnia 25 września 2023 roku.

Uwaga!

Należy zauważyć, że:

• samo zgłoszenie kandydata na członka komisji nie gwarantuje, że dana osoba zostanie powołana w skład komisji, 
• przepisy Kodeksu wyborczego nie wiążą w żaden sposób kwestii zgłoszenia kandydata na członka obwodowej komisji wyborczej z zebraniem przez tę osobę podpisów popierających określoną listę kandydatów na posłów lub kandydata na senatora,
• przepisy Kodeksu wyborczego nie regulują kwestii udzielania osobom zbierającym podpisy pod zgłoszeniem list kandydatów na posłów lub kandydata na senatora obietnicy zgłoszenia ich jako kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych, jednakże w ocenie Państwowej Komisji Wyborczej osoby te powinny być uprzednio informowane, że samo zgłoszenie nie gwarantuje powołania w skład komisji,
• do oceny naruszenia przepisów karnych Kodeksu wyborczego uprawnione są tylko organy ścigania i sądy,
• zgodnie z art. 106 § 3 Kodeksu wyborczego, zbieranie lub składanie podpisów w zamian za korzyść majątkową lub osobistą jest zabronione, a zatem naruszenie wskazanego przepisu wiąże się z naruszeniem przepisu karnego Kodeksu wyborczego.